Noel zamanı, biliyorsun. 25 Aralık’ta bu günün neden kutlandığı hala netlik kazanmasa da bazı ihtimaller kabul edildi. Hem bu olasılıkları hem de yılbaşı tarihini içeriğimizde detaylı bir şekilde anlattık. Buyrun okumaya…?
Kaynak:https://www.historyhit.com/why-is-chr…
Paskalya ile birlikte Noel, ortaçağ Hıristiyan âleminin en önemli dini bayramlarından biri olarak kabul edilir.
İsimleri de dahil olmak üzere bugün Noel ile ilişkilendirdiğimiz şeylerin çoğunun kökenleri Orta Çağ’a dayanmaktadır. Öncelikle neden ‘Noel’ olarak adlandırıldığından başlayalım.
Noel, aslında ‘Mesih’in ayini’ anlamına gelen ‘Christ’s Mass’in kısaltmasıdır.
Orta Çağ’da çeşitli formlar tanıtıldı. Bunlardan biri, İbranice Mesih veya meshedilmiş anlamına gelen kelimenin Yunanca karşılığı olan ‘Christos’ ile Latince İsa’nın kanı ve bedeni üzerine yemin töreni anlamına gelen Missa’nın birleşimidir. ‘Noel’ genellikle hoş karşılanmayan başka bir kısaltmadır, ancak ortaçağ İngilizce metinlerinde sık sık geçer.
Anglo-Saksonlar bu döneme kış ortası ve bazen doğuş olarak atıfta bulundular.
Eski İngilizcede, Aralık ve Ocak aylarını kapsayan ve 14. yüzyılın sonlarında Noel ile ilişkilendirilen antik pagan kış festivali Yule’ye göndermeler vardır. Latince ‘natalis’ kelimesinden türetilen ve ‘doğum’ anlamına gelen eski Fransızca ‘Christmas’ kelimesi bu dönemde İngilizce’de de kullanılıyordu.
Neden 25 Aralık?
Kutsal Kitap’ın hiçbir yerinde bize İsa’nın doğumu için kesin bir tarih verilmemiştir. Luka ve Matta İncilleri, İsa’nın Beytüllahim’de doğduğundan bahseder, ancak tarih verilmez. Peki kilise neden 25 Aralık’ta karar verdi?
Kutlanan ilk Noel 25 Aralık 336’daydı.
Kutlama, ilk Hıristiyan Roma İmparatoru Konstantin’di, ancak o zamanlar resmi bir Roma devlet festivali değildi. Başka bir olasılık, çok eski bir Hıristiyan geleneğine dayanıyordu. Meryem’in özel bir bebeği olacağının duyurulduğu gün 25 Mart’tı ve 25 Mart’tan dokuz ay sonra 25 Aralık’tı. 25 Mart aynı zamanda bazı ilk Hıristiyanların dünyanın yaratıldığını düşündükleri gündü ve aynı zamanda İsa’nın bir yetişkin olarak öldüğü ve yine İsa’nın hamile olduğunu düşündüğü ve yılın aynı gününde öldüğü gün. Bu tarih ekinoks yani Mart ayında gece ve gündüzün eşit uzunlukta olduğu tarihtir.
46’da Jülyen takviminin uygulanmasından sonra kış gündönümü 25 Aralık olarak belirlendi.
Mesih kişisel olarak ışıkla, güneşle ve her zaman karanlığın sonuyla ilişkilendirildi, bu nedenle doğum günü için diriliş olarak kabul edilebilecek bir gün seçmek mantıklıydı. Bu tarihin seçiminin, Hristiyanlığın Roma İmparatorluğu tarafından kabulünü kolaylaştırmak için özenle seçildiğini de altını çizelim.
Hristiyanlık, seçtiği bu tarihi kutlamalarının odak noktası olarak benimseyerek, rakiplerinin bayramlarını da göz ardı etmeyerek, İsa’yı yenilenme ve nurla ilişkilendirmiştir.
Mevcut kutlamaları Hristiyanlıkla birleştirme çabası, fethedilen toprakların ve halkların değerli tarihlerini ve kutlamalarını yok etmek yerine birleştirme girişimiydi. Roma İmparatorluğu için Hıristiyanlığın doğuşunun işaretiydi.
Noel ile ilişkilendirilen bir diğer şey de ‘Doğuş Sahnesi’ olarak da bilinen çizimlerdi.
Doğum sahnesi, kilisenin 325’te İznik ve 431’de Efes Konsili’nde Mesih’in kim olduğunu anlamaya çalıştığı sırada ortaya çıktı. Kilise, Mesih’in doğasını, Tanrı mı, insan mı yoksa her ikisi mi olduğunu belirlemeye çalıştı. İznik Konsili, İsa’nın her ikisini de ilan etti, ancak belirsizlik tatmin edici değildi ve Efes Konsili’nde İsa’nın Tanrı olarak doğduğuna karar verildiğinde bu belirsizlik ortadan kalktı.
Tüm bu tartışmalar, dikkatlerin İsa’nın doğum anına odaklanmasına ve Meryem’in İsa’nın annesinden farklı olarak Tanrı’nın Annesi olarak gösterilmesine neden olmuştur.
Meryem Ana’nın Doğuş Bayramı’nın kaydedilen ilk kutlaması 336 yılında gerçekleşti. 400 yılında bir görgü tanığı bu günün beşikte kutlanmasına tanık oldu. 430’lu yıllarda Efes’ten hemen sonra Roma’da kutlamalar kapsamında beşik kullanılmıştır.
Assisi’li Aziz Francis’in beşik sahnesini yarattığı ve 1223’te resmettiği iddia ediliyor, ancak o zamana kadar yaklaşık 900 yıldır Noel kutlamalarının bir parçası olmuştu.
İlk olarak İmparator Konstantin’in Roma İmparatorluğu için Dacia’yı fethettiği yıllarda karşımıza çıkan beşik, günümüzde Noel denilince akla gelen ilk şeylerden biridir.
